Multiple sclerose (MS): een zenuwziekte

Multiple sclerose is een ziekte waarbij er verharde plekken zijn ontstaan in de hersenen of ruggenmerg. Zenuwcellen zijn aangetast waardoor er verschillende klachten kunnen ontstaan. Het verloop van deze ziekte is niet te voorspellen en is bij iedereen anders. Er kunnen problemen ontstaan met lopen, zien en met het gevoel. Meestal zal iemand na verloop van tijd steeds verder achteruit gaan. Het is nog niet duidelijk waarom iemand MS krijgt en het is lastig om de diagnose van deze zenuwziekte vast te stellen.

Wat het is

Multiple sclerose, ook wel MS genoemd, is een ziekte waarbij de beschermlaag van zenuwcellen in de hersenen en ruggenmerg zijn aangedaan. De beschermlaag wordt dunner en het centrale zenuwstelsel probeert deze schade te herstellen. In het begin zal het vaak lukken, waardoor klachten vaak helemaal overgaan. Op een gegeven moment herstelt het niet meer volledig en ontstaan er verharde plekken, ook littekens of plaques genoemd. Dit verstoort de zenuwgeleiding, waardoor er verschillende klachten kunnen ontstaan. Meestal wordt MS gekenmerkt door periodes van verergering en verbetering die elkaar afwisselen. Na verloop van de jaren zal iemand meestal wel achteruit gaan.

Klachten

Het verloop van deze ziekte is per persoon verschillend. Het ligt eraan op welke plaats in het centrale zenuwstelsel het ontstaat. Levensstijl en omgevingsfactoren spelen vermoedelijk een rol. De meest voorkomende klachten zijn vermoeidheid, krachtsverlies (vooral in de benen), evenwichtsstoornissen, slechter zien, tintelingen en moeite met plassen en stoelgang. Naast lichamelijke klachten kunnen er ook psychische klachten ontstaan omdat dit grote invloed kan hebben op je dagelijkse leven. Kenmerkend is dat de klachten aanvalsgewijs beginnen. Deze aanvallen worden ook wel “schubs” genoemd.

Diagnose

Het duurt meestal een tijd voordat de diagnose MS wordt gesteld. Vaak zijn er in het begin vage klachten die ook weer verdwijnen. De symptomen zijn wisselend en lijken op andere aandoeningen. Er is geen eenvoudige test om MS aan te tonen. Als er een vermoeden is dat de klachten van neurologische aard zijn, zal er een neurologisch onderzoek plaatsvinden. Meestal wordt er een MRI-scan gemaakt en moeten andere ziekten worden uitgesloten. Soms is er aanvullend onderzoek nodig, waarbij er soms wat hersenvocht wordt afgenomen via een ruggenprik. Meestal is dit bij MS afwijkend.

Behandeling

Helaas is MS niet te genezen. Het is tegenwoordig wel mogelijk om de duur van een aanval te verkorten door prednison toe te dienen. Er bestaan medicijnen die de kans op nieuwe aanvallen en het ontstaan van invaliditeit verminderen. Sommige medicijnen geven vervelende bijwerkingen, zoals griepachtige verschijnselen en pijn. Er wordt op dit moment hard gezocht naar een beter medicijn. Verder zijn er medicijnen die de symptomen kunnen verzachten, zoals middelen tegen spasmen en overprikkelbare blaas. Daarnaast kan iemand baat hebben bij behandeling van een revalidatiearts of fysiotherapie.

Gevolgen

Het verloop van MS kan heel divers zijn en het kan uiteindelijk leiden tot problemen bij mobiliteit, werk en vrijetijdsbesteding. Het is niet zo dat iedereen met MS in een rolstoel komt, maar na 10 jaar kan ongeveer nog 80 procent van de MS-patiënten nog lopen en na 20 jaar kan iets minder dan de helft nog zonder rolstoel. MS is geen dodelijke ziekte, maar het vergt meestal wel wat aanpassingen.